ศ. ดร.ศุภชัย ปทุมนากุล
ภาคีสมาชิก สำนักวิทยาศาสตร์
Sharing Economy หรือเศรษฐกิจแบ่งปัน เป็นรูปแบบทางธุรกิจ (Business Model) ใหม่ที่มีการเติบโตอย่างรวดเร็วนับตั้งแต่ปี ค.ศ. 2010 ตัวอย่างที่สำคัญของธุรกิจแบบ Sharing Economy คือ Uber และ airbnb เป็นต้น ซึ่งรูปแบบของธุรกิจ คือการเชื่อมต่อผู้ซื้อและผู้ขายผ่าน Digital Platform โดยให้ผู้ซื้อสามารถเข้าใช้ทรัพย์สินหรือทรัพยากรที่มีอยู่และกำลังการผลิตเหลือในการสร้างรายได้ ตัวอย่าง Uber เป็นการขนส่งหรือเดินทางโดยใช้ยานพาหนะของคนอื่นที่ไม่ได้ใช้รถอย่างเต็มที่ ใน Airbnb เป็นธุรกิจให้บริการที่พักแก่นักเดินทางที่บ้านพักหรือห้องพักส่วนตัวที่ไม่ใช่โรงแรม
ในปัจจุบัน ธุรกิจแบบ Sharing Economy ได้เกิดขึ้นในธุรกิจหลายประเภท เช่น ด้านโลจิสติกส์คลังสินค้า บริการที่พัก บริการอาหาร บริการที่จอดรถ และบริการการผลิต เป็นต้น และมีแนวโน้มของการขยายตัวไปธุรกิจอื่น ๆมากขึ้น และจะเป็นไปอย่างรวดเร็วตามการเปลี่ยนแปลงของ Digital Technology ซึ่งการเกิดขึ้นของธุรกิจแบบ Sharing Economy จะมีโอกาสทำลายล้างธุรกิจแบบเดิมๆ ได้ เช่น Uber ทำลายธุรกิจรถแท็กซี่ในหลายประเทศ เพราะธุรกิจแบบนี้ทำให้ต้นทุนลดลง ลดขั้นตอนของตัวกลางระหว่างผู้ซื้อกับผู้ขาย ประหยัดการใช้ทรัพยากร การใช้ทรัพยากรการผลิตอย่างคุ้มค่า แต่ปัญหาของ Sharing Economy ที่สำคัญในปัจจุบัน คือ กฎหมาย กฎระเบียบ กฎระเบียบต่างๆ ไม่เอื้อต่อการเกิดและเติบโตของธุรกิจในรูปแบบนี้ รวมถึงการประกันคุณภาพ ความปลอดภัยของการใช้บริการต่างๆ ยังไม่มีความชัดเจนและเป็นระบบที่ยอมรับได้มากนัก
ในขณะที่แนวโน้มของธุรกิจของธุรกิจแบบ Sharing Economy เติบโตไปอย่างรวดเร็วและคาดว่าจะเป็นรูปแบบธุรกิจที่สำคัญในอนาคต แต่ในประเทศเองทั้งภาครัฐ ภาคเอกชน รวมถึงภาคการศึกษาและวิจัย ยังไม่ได้ให้ความสนใจในการตั้งรับและการใช้ประโยชน์ของรูปแบบธุรกิจนี้มากนัก ซึ่งจะทำให้เสียโอกาสและเสียความสามารถในการแข่งขันทางธุรกิจของประเทศในอนาคต
